- Ты хто?.. - разгубiўся Зыль.
      - Мефiстофель... - флегматычна адказаў робат.
      Апамятаўшыся, Зыль засмяяўся: робат сапраўды быў вельмi падобны на свайго славутага цёзку: меў бараду i нарасцi над iлбом, якiя нагадвалi рогi.
      - А ты хто? - пасля паўзы ў сваю чаргу спытаў робат, уважлiва гледзячы на Зыля.
      - Зямлянiн.
      Збоку гэтая размова магла здацца камiчнай. Але Зыль разумеў, што тут не да жартаў. Робат, магчыма, быў зараз адзiным сведкам усяго таго, што здарылася з зоркалётам i яго экiпажам.
      - Я зямлянiн, - паўтарыў ён, - на Плутоне прынялi ваша паведамленне.
      Робат маўчаў.
      - Раскажы, хто вы i што з вамi здарылася, - дадаў Зыль. Размаўляць праз шлемафон было нязручна, i ён пачаў расшпiльваць гермашлем.
      Флегматычны робат раптам страпянуўся i засцерагальна ўскiнуў руку.
      - Скафандр скiдаць нельга, - пачуў Зыль у навушнiках нечакана рэзкi голас робата.
      - Чаму? - запытаў ён.
      - Атмасфера планеты Зялёнага сонца трапiла ўнутр карабля, - адказаў робат, супакоiўшыся зноў.
      Гэта было ўжо нешта новае. Зыль сеў i загадаў:
      - Як назва зоркалёта? Я чакаю!
      Робат нарэшце пакiнуў месца ля дзвярэй i пакрочыў да края пульта, дзе размяшчалася мноства пераключальнiкаў i кнопак. Ён выбраў адну з iх. Нацiснуў.
      - Я - "Салют", я - "Салют", - прагучала ў рубцы.
      А Зыль успомнiў i зоркалёт, што меў гэту назву, i iмёны касманаўтаў, якiя адправiлiся на iмудалёкiя прасторы Сусвету.
      - Наблiжаемся да пятай планеты Зялёнага сонца. Там ёсць разумнае жыццё...
      Робат уключыў дзённiк карабля. Цiкава было б паслухаць усе запiсы. Аднак колькi для гэтага спатрэбiцца часу? Зылю ж трэба было зараз даведацца пра галоўнае: што здарылася з экiпажам. Ён устаў, выключыў дзённiк, павярнуўся да робата:
      - Мефiстофель, я хачу паслухаць цябе.
      Той павярнуўся да чалавека.
      - Хто гэта? - спытаў Зыль, паказваючы на гаспадара рубкi.
      - Ран, - адказаў Мефiстофель.
      "Старшы пiлот", - успомнiў Зыль.
      - У атмасферы планеты Зялёнага сонца раптам з'явiлася атрута. Для нас. Яе прынесла вывяржэнне вулканаў, - робат крыху ажывiўся, пачаў хутчэй вымаўляць словы: - Людзi з планеты не маглi дапамагчы. Яны гаварылi: вы будзеце доўга спаць.
      - I ты? - здзiвiўся Зыль.
      - Не - зямляне, - растлумачыў Мефiстофель. - Мне гаварыў Ран. У час вывяржэння ён адзiн быў на борце.
      - Дзе астатнiя? - успомнiў Зыль пустыя каюты.
      - Людзi планеты пакiнулi iх у сябе. Будуць спрабаваць выратаваць. Мефiстофель зноў намацаў нейкi тумблер, пстрыкнуў iм.
      На сцяне засвяцiўся невялiкi экран, паказаўся твар чалавека. Зыль пазнаў Рана, толькi намнога маладзейшага за таго, якi зараз ляжаў у крэсле каля пульта. "Колькi ж год прайшло, калi нават у анабiёзе ён так прыкметна састарэў?" - падумалася Зылю.
      А Ран загаварыў з экрана:
      "Няшчасны, не прадбачаны нiкiм выпадак спынiў наша знаёмства з гэтай цудоўнай планетай у самым пачатку. Жыхары называюць яе Iнзi. Мы ўстанавiлi кантакт, навучылiся разумець адзiн аднаго. Адбылася першая высадка. На жаль, яна аказалася апошняй. Небяспекi не чакалi нi яны, нi мы. Гэта атрута падзейнiчала толькi на <нас. Яна выклiкае ў чалавека стан, падобны на анабiёз - у шмат разоў замаруджваюцца ўсе працэсы ў арганiзме. Але ў адрозненне ад штучнага анабiёзу, з гэтага мы не ведаем, як выйсцi. Не ведаюць i жыхары Iнзi. Я адзiн быў у караблi, калi гэта здарылася. I мы дамовiлiся: палову экiпажа я павязу на Зямлю, каб паспрабаваць вярнуць да нармальнага жыцця. А астатнiх яны паспрабуюць выратаваць самi.
      Дзеля чаго я згадзiўся на гэта? Зямля павiнна ўстанавiць кантакт з Iнзi. Памiж намi вельмi шмат агульнага. Але я не спадзяюся на свае сiлы. Напэўна, атрута крыху падзейнiчала i на мяне - я не закрыў люк, калi да нас наблiзiўся планеталёт iнзiйцаў. Думалася, у гэтым няма патрэбы. Я супрацiўляюся сну. Але раптам не давяду "Салют" да Зямлi? Тады загiне ўсё, пра што мы даведалiся. Вось таму i пакiнуў я сваiх сяброў на Iнзi. Калi iх выратуюць, яны прыляцяць з iнзiйцамi на iх зоркалёце. Калi не, то, знаходзячыся ў гэтым сне, яны змогуць дачакацца новай экспедыцыi. Мая адзiная надзея - Мефiстофель. Ён павiнен замянiць мяне..."
      Мефiстофель пстрыкнуў тумблерам. Экран пагас. Зыль зiрнуў на робата, i яму здалося, што зараз Мефiстофель нiбы пабольшаў, расправiў свае металiчныя плечы, адчуваючы ўсю важнасць ускладзенай на яго задачы.
      - Што было далей? - спытаў яго Зыль.
      - Ран з кожным днём рабiўся ўсё больш вялы. У яго ледзьве хапала сiлы, каб даваць мне патрэбныя iнструкцыi. А потым ён мяне ўжо не выклiкаў да сябе.
      Зыль зразумеў, што больш ад Мефiстофеля ён не даведаецца нiчога iстотнага. Што ж, цяпер усё зразумела. Перш-наперш трэба вяртацца на Плутон. Зыль прабег вачамi па цыферблатах. Палiва заставалася толькi на пасадку. Але i гэтага было дастаткова.
      Бадай яшчэ нiколi Зыль так не чакаў сустрэчы са сваiм касмадромам. Быццам ён сам вяртаўся з далёкай зоркi праз шмат гадоў расстання.
      Пасадку Зыль выканаў бездакорна. Калi асеў пыл, ён зiрнуў у iлюмiнатар. Яркiя агнi, здавалася, вiталi яго са шчаслiвым прыбыццём. Ён павёў позiркам уздоўж пляцоўкi, спадзеючыся ўбачыць усюдыходы таварышаў, i здзiвiўся. На краi ўзвышаўся зоркалёт, напэўна, той самы, з Капэлы. Зыль захваляваўся: ён ужо быў павiнен стартаваць на Зямлю, што з iм здарылася? Ён таропка збег па трапе, выкiнутаму з кабiны "Барса", i спынiўся, уражаны нечаканасцю.
      Узняўшы рукi ў знак шчырага прывiтання, перад iм стаялi касманаўты зоркалёта, якi вярнуўся з Капэлы.